Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Euphonium, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1663275
voor: Cello, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1663268
VII. Suonate à due, Violino et Violadagamba con Cembalo, Opera secunda
Generalbassaussetzung: Angela Koppenwallner
voor: Viool, viola da gamba, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 659816
Edition Schott
voor: Flöte (Violine), Violoncello und Cembalo (Klavier)
Speelpartituur
Artikelnr.: 727661
kritisch revidierte Neuausgabe
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1678171
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1639251
The Sunken Garden
voor: Contrafagot, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1632319
aus "50 Sonate per due violoncelli Libro secondo"
Sonaten und Kammermusik für Violoncello
voor: 2 cello's
2 speelpartituren
Artikelnr.: 1629133
TWV44:1
voor: Trompet, orgel
Orgelpartituur, solopartij
Artikelnr.: 1655513
nach der Sonate für 2 Violinen op. 69
voor: Viool, altviool
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1613222
(nuova versione, 1933)
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 773931
voor: SBFL TRP (TBFL) FAG BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419756
voor: Tuba, piano
Pianopartituur, solopartij (bassleutel)
Artikelnr.: 966739
pour Clarinette sib et Piano
voor: Klarinet, piano
Boek
Artikelnr.: 169832
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 822673
per Violino e Viola
Bibliotheca Musicae- Music Forum 4
voor: Viool, altviool
Speelpartituur
Artikelnr.: 140696
voor: Trompet, orgel
Orgelpartituur, solopartij
Artikelnr.: 1031403
The Brass Press
voor: Trompet
Bladmuziek
Artikelnr.: 462179
Magnificent baroque sonata
voor: Trombone, strijkorkest
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 348287
für Klavier
voor: Piano
Artikelnr.: 393469
Faber Git Series
voor: Gitaar
Artikelnr.: 120547
An Alfred Masterwork Edition
voor: Piano
Artikelnr.: 335841
Sonata No 3 in F-major (KV 12) arranged for Flute and Bandoneon
voor: Dwarsfluit, bandoneon,
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 270302
Szólószonáta
voor: Viool
Bladmuziek
Artikelnr.: 255064
Klassik
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 271327
Klassik
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 271320
Klassik
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 271285
Klassik
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 269429
Klassik
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 269415
Szonáta
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek
Artikelnr.: 223249
Zongoraszonáta Fisz-dúr op. 78
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 255657
Zongoraszonáta D-dúr 'Pastorale'op. 28
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 255637
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 255570
Szonáta
voor: Orgel
Bladmuziek
Artikelnr.: 255288
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Artikelnr.: 294119
Heft 6: Nr. 12, Drei Sonaten
voor: Viool, fagot, basso continuo
Artikelnr.: 241396
exempla nova 150
voor: 2 piano's
2 speelpartituren
Artikelnr.: 296226
Cello-Bibliothek
voor: Cello, basso continuo
Pianopartituur, partijen
Artikelnr.: 299775
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 288589
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 351542
Neuausgabe nach dem Urtextop. 1
voor: Violine und Basso continuo (Klavier, Cembalo); Violoncello (Viola da gamba) ad libitum
Artikelnr.: 351495
voor: 4 hoorns (kwartet)
Zakpartituur
Artikelnr.: 351317
voor: Klavier (Clavichord, Cembalo)
Artikelnr.: 352234
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 332638
Originaltonart Louis Spohr - Gesamtwerk für Harfe
voor: Viool, harp
Partituur, solopartij
Artikelnr.: 331788
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 404574
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 404434
voor: Dwarsfluit, viool
Artikelnr.: 285899