Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
48 Sonaten und Stücke
voor: Piano
Artikelnr.: 353287
RV 83
voor: Viool, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 101668
voor: für Gitarre
Artikelnr.: 124204
voor: Xylophon (S/A/B), Metallophon (S/A) und Glockenspiel (S/A)
Partituur
Artikelnr.: 108194
Barockmusik für Blockflöte
voor: 2 blokfluiten
Speelpartituur
Artikelnr.: 106933
Early Sonatas III
Bärenreiter Urtext
voor: Viool, piano [klavecimbel]
Piano-uittreksel , solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 116498
– Title on Special Demand –
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 114200
A cura di Cesare Fertonani
voor: Cello, basso continuo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 667531
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 160098
Bärenreiter Urtext
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 116551
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 283843
voor: Violine und Generalbass
Artikelnr.: 401159
Revidierte Neuausgabe
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 418755
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 582833
aus "Six Sonates sans Basse", op. 2
voor: 2 dwarsfluiten [violen]
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 1696
a Violino, o Flauto solo, e Basso
voor: Viool [altblokfluit/fluit/hobo], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 2048
TWV 41:h2, aus "Der getreue Musik-Meister"
voor: Dwarsfluit [hobo/viool], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 2723
aus: "Sonate di Gravicembalo"
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 5311
aus: Ricercari per Violoncello solo (1689)
voor: Cello, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 6421
per Cembalo e Violino o Flauto
voor: Viool [dwarsfluit], klavecimbel [piano]
Piano-partituur, solopartij (pdf download)
Artikelnr.: 4562
aus: "Il quarto libro de varie sonate, sinfonie, gagliarde, corrente, e brandi"
Venedig, 1626
voor: 2 violen [blokfluiten/zinken], basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 4746
Hob. XVI:13
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1126
op. 166
voor: Hobo, piano
Piano-partituur, solopartij (pdf download)
Artikelnr.: 1614
aus der"Méthode de Clarinette"
voor: Klarinet (c) [hobo], piano
Partituur, losse partij (pdf download)
Artikelnr.: 1667
Piano music pre-classicism
voor: Klavier (Clavichord, Cembalo)
Bladmuziek
Artikelnr.: 741494
Nach dem Urtext
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 735177
op. 5/7
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 725111
op. 21/3
voor: Flöte und Klavier, Basso ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 725162
from: Méthode pour la Flûte
voor: Flöte und Klavier, Basso ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 725163
Edition Schott
voor: 2 piano's
Partituur
Artikelnr.: 725917
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 748971
C major and D major
voor: Trompete (Oboe), Streicher und Basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 746763
Edition Schott
voor: 3 Melodie-Instrumente (Flöten, Violinen, Oboen) oder Streichorchester und Basso continuo; Cembalo (Klavier), Violoncello (Viola da gamba, Fagott) ad libitum
Partitur = Cembalo, Klavier
Artikelnr.: 746787
op. 18/5
voor: Piano 4-handig
Bladmuziek
Artikelnr.: 732343
Edition Schott
voor: Dwarsfluit [viool], basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 749352
voor: Piano 4-handig
Bladmuziek
Artikelnr.: 743922
für Violoncello und Klavier
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1654126
voor: Cello, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 732132
voor: Zangstem (sopraan), viool, piano
Pianopartituur, 2 solopartijen
Artikelnr.: 1655255
per Violino, overo Traverso Solo, col Continuo
aus: "Der Brauchbare Virtuoso ...", Hamburg 1720
voor: Viool [sopraanblokfluit/dwarsfluit/hobo], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 3400
Sonate op. 59
voor: Hobo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1009071
Allegro con spirito; Allegro
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 729326
op. 2/1
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 727652
aus: 6 Sonate per il Flauto Traversiere, op. 1
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 6456
voor: Flöte und Basso continuo (Gitarre)
Bladmuziek
Artikelnr.: 760512
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 817229
K. 403 (Longo 470)
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 2270
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 738991