Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Tuba, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 475925
Volume II
Nagels Musik-Archiv
voor: 2 violen [fluiten], basso continuo
Partituur, losse partijen (Urtext)
Artikelnr.: 123362
Wolfgang Amadeus Mozart. Neue Ausgabe sämtlicher Werke (NMA) IX/25/2 (Gesamtausgabe, Sammelband, Urtextausgabe) (Complete uitgave, Collection, Urtext)
voor: Piano
Bladmuziek (hardcover)
Artikelnr.: 116425
für 2 Trompeten
Partitur
voor: 2 trompetten
Partituur
Artikelnr.: 120068
voor: Fluit, klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 675255
voor: Viool, gitaar
Artikelnr.: 156434
6 Szonáta
voor: Cello, piano [2 cello's]
Piano-partituur, speelpartituur
Artikelnr.: 174016
voor: Dwarsfluit, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 173630
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Artikelnr.: 164524
voor: Viool, viola da gamba, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 469561
Priestman XV
Musica Rara
voor: Dwarsfluit [hobo/viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 144108
voor: Fagot, basso continuo
Pianouittreksel, losse partij(en)
Artikelnr.: 136090
für Violine, Viola da gamba oder 2. Violine und Basso continuo
voor: Viool, viola da gamba [viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 134821
N. 10-18 per Violino e Basso Continuo (o Violino ad Libitum)
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 177280
Hortus Musicus
voor: Dwarsfluit, hobo, viool, fagot, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 160169
voor: für Flöte und Klavier
Artikelnr.: 163656
voor: Dwarsfluit, piano
Boek
Artikelnr.: 179527
voor: Dwarsfluit, piano
Artikelnr.: 579125
Sonaten 1–3
Ars musicae et studium
voor: 2 dwarsfluiten [hobo's/violen]
Speelpartituur
Artikelnr.: 112355
voor: Violin and B.C.
Buch
Artikelnr.: 112333
für zwei Violinen, Viola I (Violine III), Viola II, Violoncello und Basso continuo
aus: 12 Sonaten für 2-5 Streichinstrumente mit beziffertem Bass
voor: 2 violen, 2 altviolen, cello (contrabas) [strijkorkest], basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 106064
voor: Sopran-Blockflöte (Tenor-Blockflöte, Flöte, Oboe, Violine) und Klavier
Artikelnr.: 106836
L'arte del flauto
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 194234
voor: Bariton oder Euphonium und Klavier
Buch
Artikelnr.: 207506
Band 1: Nr. 1-3
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 193691
Collegium Musicum - Koelner Reihe Alter Musik
voor: Violine, Harfe, Cembalo
Partituur
Artikelnr.: 191170
Maders Kleine Musikbibliothek
voor: 2 dwarsfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 551117
voor: 5 saxofoons (SAATBar)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 549369
Zwei Sonaten für Flöte und Klavier
Musica Rara
voor: Dwarsfluit, piano
Partijenset
Artikelnr.: 486036
Camera flauto Amadeus 171
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Pianopartituur, partijen
Artikelnr.: 229281
Négy szonáta hegedűre (fuvolára) és basso continuora op. 2
voor: Viool [fluit], basso continuo
Partituur, solopartij
Artikelnr.: 256459
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 256280
Zongoraszonáták 2
EMB Urtext
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 255909
Válogatott zongoraszonáták 2
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 255157
Három szonáta
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 255136
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 256817
EMB Urtext
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Pianopartituur, partijen (Urtext)
Artikelnr.: 256477
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1566417
op. 14/3
voor: Piano
Artikelnr.: 354215
Nr. 3 aus "15 Sonate da Camera"
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 356685
nach dem UrtextHob. XVI:37
voor: Piano
Artikelnr.: 356018
nach dem UrtextHob. XVI:23
voor: Piano
Artikelnr.: 356017
Nach dem Urtextop. 14/2
voor: Piano
Artikelnr.: 355954
voor: Trompet [hobo], barokorkest
Partituur
Artikelnr.: 281704
op. 34/6
voor: 3 Melodie-Instrumente (Flöten, Violinen, Oboen) oder Streichorchester und Basso continuo; Cembalo (Klavier), Violoncello (Viola da gamba, Fagott) ad libitum
Partitur
Artikelnr.: 281617
op. 2/4
voor: Streichorchester und Cembalo
Partituur
Artikelnr.: 281587
Chacone by Mr. D Purcell für
Altblockflöte und Bc
voor: HOLZBLASINSTRUMENTE BLOCKFLÖTE MIT TASTENINSTRUMENT ALT-BLOCKFLÖTE UND KLAVIER
Artikelnr.: 280715
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 204659