Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
für Viola da Gamba und B.c. oder andere Instrumente
Sonaten I-III
voor: Viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 571548
aus "Symphoniae sacrae" (1597)
Harmonic Brass Extended Series
voor: 8 trombones
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 577854
für Flöte und Klavier
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 675134
nach dem Erstdruck herausgegeben
Edition Schott
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 630906
voor: 4 dwarsfluiten (kwartet)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 301514
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 745644
Universal Blockflöten Edition
voor: Altblokfluit, basso continuo
Pianopartituur, 2 Speelpartituren
Artikelnr.: 113851
pour flûte traversière et Bc facsimile
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur (facsimile)
Artikelnr.: 664454
NN. 1 - 11
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 257316
pour orgue à 4 mains
voor: Orgel 4-handig
Speelpartituur
Artikelnr.: 662527
L'arte del flauto
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419191
voor: FL FAG BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419045
Flute Et Piano
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 179564
Klassik
voor: Recorder [or Flute, or Oboe, or Violin] and Continuo
Partituur
Artikelnr.: 238445
Klassik
voor: Recorder [or Flute, or Oboe, or Violin] and Continuo
Partituur
Artikelnr.: 238444
Sechs Sonaten
voor: 2 violen [viool, altviool], cello, contrabas
Partituur
Artikelnr.: 282545
Six Sonatas
voor: Viool [dwarsfluit], cello, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 180331
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 363782
Moonlight
voor: Piano
Bladmuziek, online audio
Artikelnr.: 471258
Pour Violoncelle & Piano
voor: Cello or 2 Celli and Piano
Partituur
Artikelnr.: 411733
Heft 1 (Sonaten 1 - 3)
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Artikelnr.: 131007
Urtext Stuttgarter Bach-Ausgaben
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 687418
TWV 42:a6
Partitur / Einzelstimmen
voor: Altblokfluit, hobo, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 234674
op. 184
Partitur
voor: Piano
Partituur
Artikelnr.: 269263
Signature Series (ABRSM)
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 494379
[CD: Klavier-Begleitung zur Solostimme Violine]
MusicPartner - Klassik zum Mitspielen
CD
Artikelnr.: 385761
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Artikelnr.: 549898
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 223190
für Violine und Basso continuo (Bc ausgesetzt)
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 674024
voor: Viool, basso continuo
Artikelnr.: 401437
Heft 1
Hortus Musicus
voor: Altblokfluit, basso continuo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 122161
Haydn Gesamtausgabe, Reihe XVIII, 3
voor: Piano
Boek (kritisch rapport)
Artikelnr.: 745372
Edition without fingering
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696698
Urtext Collection (Carisch)
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 161669
voor: 4 VL 3 VA VC BC
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 109193
voor: Cello
Bladmuziek
Artikelnr.: 245011
Nr. 1-3op. 2
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Artikelnr.: 206419
divise in studii e divertimenti
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 962519
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 198215
für Violine und Cembalo
voor: Viool, klavecimbel
Partituur, solopartij, audiobestanden (pdf/mp3 download)
Artikelnr.: 674858
voor: Dwarsfluit, piano
Artikelnr.: 129474
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 585816
Musica con Clarino 10b
Originalkompositionen mit Naturtrompete(n)
voor: Trompet (c), piano [orgel]
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1351480
voor: Piano
Artikelnr.: 605313
Russische Musik der Moderne
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 609782
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 359691
voor: Altviool, piano
Pianouittreksel, losse partij(en)
Artikelnr.: 380211
voor: Viool, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 586200