Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
Performers' Facsimiles 125
voor: Cello, basso continuo
Artikelnr.: 314700
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 312714
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 612615
voor: Fluit, gitaar
Artikelnr.: 300733
voor: Gitaar
Artikelnr.: 467486
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 264151
Ed. Malusi / Zanotelli
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 265176
voor: Trompet, orgel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 265954
voor: Viool, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 263252
F.Xiii-6 - Tomo 364
voor: Viool, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 263068
voor: Cello, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 269020
Priestman XVI
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 289446
für zwei Flöten und Basso continuo
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 498928
Louis Moyse Flute Collection
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 318904
voor: Piano 4-handig
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 411970
voor: 2 Violoncelli and Piano
Partituur
Artikelnr.: 411570
"Die Kuckuckssonate"
Quatorze Sonate
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 433564
Sechs Sonaten (Vl Vc Klav) (Vl Vc Klav)
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 135401
Urtext Collection (Carisch)
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 144679
voor: 2 violen
Artikelnr.: 149680
voor: Viool, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418404
für zwei Querflöten oder zwei Violinen und Basso continuo
voor: 2 fluiten [violen], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418133
L'arte del flauto
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418094
für Altblockflöte oder Querflöte (Violine) und Basso continuo
voor: Altblokfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418995
voor: 2 dwarsfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419739
voor: 2 dwarsfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419736
Musica Rara
voor: 2 FL 2 KLAR 2 HRN FAG
Artikelnr.: 146710
Heft 1 : Sonaten 13
Gesamtausgabe der 7 Sonaten
voor: 2 ABFL (OB/VL)
Speelpartituur
Artikelnr.: 146559
voor: 2 bassviole da gamba [celli/fagotten]
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 443225
voor: Dwarsfluit, piano
Boek
Artikelnr.: 132044
per clavicembalo o organo
voor: Klavecimbel [orgel manual]
Bladmuziek
Artikelnr.: 129264
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 129243
für 2 Viole da gamba (Fagotte/Violoncelli) und Bc
Partitur und Stimmen (Bc nicht ausgesetzt)
voor: STREICH- UND ZUPFINSTRUMENTE HISTORISCHE INSTRUMENTE ZWEI GLEICHE UND KLAVIER
Artikelnr.: 637852
Gestatteter Nachdruck (1928, Universal Edition, Wien)
voor: Viool
Bladmuziek
Artikelnr.: 1203031
für 2 Violinen und Bc Partitur und Stimmen
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 645285
für Flöte, Violine und Bc
voor: Fluit, viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 648309
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 610844
Rückübertragung nach der Sonata für Viola da gamba bzw. Violino und obligates Cembalo, BWV 1028
voor: Fluit, viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 684239
Duette für 2 Fagotte oder andere Bassinstrumente (Violoncelli, Viole da gamba etc.)
voor: 2 fagotten [cello's]
2 speelpartituren
Artikelnr.: 675870
für Violine und Klavier
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 674112
op.1; 4 – 6
voor: Dwarsfluit, piano
Artikelnr.: 667390
voor: Klavecimbel [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 659263
VII. Suonate à due, Violino et Violadagamba con Cembalo, Opera secunda
Generalbassaussetzung: Angela Koppenwallner
voor: Viool, viola da gamba, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 659803
voor: 2 trompetten, strijkers, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 564011
voor: FL (OB) VL VA BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 606418
Bd. I: 1-3
voor: Violine, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 552445
voor: INST (2-3) BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 579419
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 200285