Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
Band I
voor: Altblokfluit [fluit/viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 555945
(Urtext)
voor: Piano
Artikelnr.: 216539
Studien-Edition
voor: Piano
Zakpartituur (Urtext)
Artikelnr.: 182063
DOWANI 3 Tempi Play Along
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 181037
voor: 2 altblokfluiten (duo)
2 speelpartituren
Artikelnr.: 664444
voor: Sopraanblokfluit [altblokfluit], piano
Piano-partituur, solopartijen
Artikelnr.: 218054
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 655272
HWV 379, 359b, 360, 362, 363b, 365, 367b, 369, 374-376
Neuausgabe
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partijen (2)
Artikelnr.: 661015
HWV 371, 372, 373
With continuo accompaniment on CD
MusicPartner
voor: Viool, basso continuo
Piano-partituur, solopartij, playback-CD
Artikelnr.: 582173
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 604878
Frühe und unvollendete Sonaten
revidierte Ausgabe
Henle Studien-Edition (Urtextausgabe) (Urtext)
voor: Piano
Zakpartituur (Urtext)
Artikelnr.: 291612
nach den Triosonaten für Orgel BWV 525-530
Heft I: Sonaten 1 und 2
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 117435
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 360766
(1–44)
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 265340
voor: Sopraanblokfluit [viool], piano
Artikelnr.: 354152
K 306-357
Oeuvres complètes pour clavier, volume 7
Le Pupitre 37
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 177114
Volume 1: Intructive Edition
No. 1-15
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 284531
voor: Orgel
Bladmuziek
Artikelnr.: 144373
for Cello and Piano
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 214312
aus: Il Quarto Libro de Varie Sonate Sinfonie Gagliarde Brandi e Corrente
Venedig 1642
voor: 2 violen [blokfluiten/zinken], basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 6086
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 353959
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 177123
voor: 2 cello's
Partituur, 2 losse partijen
Artikelnr.: 404337
voor: 3 altblokfluiten
Speelpartituur
Artikelnr.: 200565
TWV 40:118
eingerichtet für zwei Altblockflöten
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 2311
op. 5/7
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 728729
Nach dem Originaldruck (Urtextausgabe) (Urtext)
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 125011
voor: Harp
Artikelnr.: 563436
für Oboe oder C-Blockflöte und Gitarre
voor: Hobo [blokfluit], gitaar
Partituur, solopartij
Artikelnr.: 262044
Russische Musik der Moderne
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 189609
Leineneinband
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 401330
Henle Study Edition
voor: Piano
Zakpartituur (Urtext)
Artikelnr.: 155695
voor: 3 BFL BC
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 413468
Chester Woodwind Series
voor: Hobo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 279907
Aus der Zeit Friedrichs II.
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 353961
Heft I
Hortus Musicus
voor: Altblokfluit [fluit/viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 122127
voor: 2 dwarsfluiten, piano
Piano-partituur, solopartijen
Artikelnr.: 681885
Edition Peters Green Series
voor: Hobo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 383300
Volume III
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 401358
voor: Engelse hoorn, clavecimbel
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 628394
voor: Altblokfluit, basso continuo
Pianopartituur, partijen
Artikelnr.: 409271
nach den Quellen herausgegeben
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 670231
Slipcase edition
ABRSM Signature
voor: Piano
3 muziekboeken, CD
Artikelnr.: 554178
for Violin and Obbligato Harpsichord
Volume II: Sonatas IV-VI
Bärenreiter Urtext
voor: Viool, basso continuo
Pianopartituur, partijen (Urtext)
Artikelnr.: 116715
For Flute and Piano (Originally for Clarinet and Piano)op. 120/2
voor: Dwarsfluit, piano
Piano-uittreksel, solopartij
Artikelnr.: 563136
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 619645
Edition Schott
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 749368
voor: Sopraanblokfluit, basso continuo
Piano-partituur, solopartij, playback-CD
Artikelnr.: 491047