Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: 7 blokfluiten, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 772951
With Optional Basso Continuo
Instructional edition with notes on performance style and practice
voor: Viool, piano
Bladmuziek, online playback
Artikelnr.: 771802
Summer Sonata
voor: Piccolo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 771324
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 771011
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 769371
voor: Piano
Bladmuziek (hardcover, Urtext)
Artikelnr.: 696708
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696706
with marked and unmarked string part
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696705
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696701
Edition without fingering
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696699
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696693
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696695
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696691
Edition without fingering
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696697
Kurfürstensonaten
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696405
Sonata in A minor Wq 128 | Sonata in G major Wq 134
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696387
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 696214
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696051
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696015
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696005
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696010
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696016
3 Bände im Set zum Sonderpreis
voor: Piano
3 muziekboeken (Urtext)
Artikelnr.: 695411
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 695374
Perahia-Ausgabe
voor: Piano
Bladmuziek (hardcover, Urtext)
Artikelnr.: 695301
voor: 2 gitaren
Speelpartituur
Artikelnr.: 694201
(Piano Sonata)
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 693420
Perahia Edition
op. 26–54
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 693429
with marked and unmarked string part
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 692286
new critical performing edition at the cutting edge of Beethoven scholarship
Bärenreiter Urtext
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 690278
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 688580
"Grande Sonate Pathétique"
Neuausgabe 2019
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 687596
for flute and piano
voor: Dwarsfluit, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 683907
bearbeitet für Föte und Klavier
The Flute Collection
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 683770
Henle Urtext Editions
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 683776
no. 19 and no. 20 g minor and G major op. 49 no. 1 and no. 2
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 683710
Nach den Quellen herausgegeben
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 683194
Nach den Quellen herausgegeben
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 683195
Gestatteter Nachdruck
voor: Altsaxofoon, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 682673
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 680175
Schott Student Edition – Repertoire
voor: Klarinet (bes), piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 680105
Versions 1913 and 1931
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 679499
Barocksonaten in Bearbeitung
für Altsaxophon und Basso continuo
voor: Altsaxofoon (es), basso continuo
Losse partij (Altsaxofoon solo)
Artikelnr.: 678151
Barocksonaten in Bearbeitung
für Altsaxophon und Basso continuo mit Bassstimme
voor: Altsaxofoon (es), basso continuo
Pianopartituur
Artikelnr.: 678152
„Kurfürsten-Sonaten“
Bärenreiter Urtext
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 676302
Edited after the sources
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 676240
for piano
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 676199
für Klavier
Urtext
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 675714