Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
aus: Sonate di Gravicembalo
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 3122
aus: "Sonate di Gravicembalo"
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 5629
aus: Six Sonates Pour deux Flutes-traversieres sans Basse, op. 1
Transponierte Ausgabe für zwei Altblockflöten
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 2856
aus: "Sonate di Gravicembalo"
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 3073
aus "Operum Musicorum Posthumorum, Pars Prima"
Nürnberg, 1643
voor: 2 violen [blokfluiten], basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 4128
aus: "Six Sonatas of two Parts made on purpose for two German Flutes"
voor: 2 dwarsfluiten [hobo's/violen]
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 4472
aus "Operum Musicorum Posthumorum, Pars Prima"
Nürnberg, 1643
voor: Viool [zink], altviool [viool, zink], viola da gamba [cello, trombone], orgel
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 5110
aus: Six Sonates Pour deux Flutes-traversieres sans Basse, op. 1
Transponierte Ausgabe für zwei Altblockflöten
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 3522
aus "Operum Musicorum Posthumorum, Pars Prima"
Nürnberg, 1643
voor: 2 violen [blokfluiten], basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 4203
aus: "Six Sonatas of two Parts made on purpose for two German Flutes"
transponierte Ausgabe für zwei Altblockflöten
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 4473
TWV 40:124, aus: 6 Sonaten für zwei Flöten
voor: 2 dwarsfluiten [violen]
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 2750
à 2 Violini
aus: "Sonate, et Canzoni" (Venedig, 1636)
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 3185
aus: "Sonate di Gravicembalo"
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 5311
aus: Six Sonates Pour deux Flutes-traversieres sans Basse, op. 1
voor: 2 dwarsfluiten [hobo's/violen]
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 3521
op. 49, Nr. 2
aus: Zwei leichte Sonaten
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 2716
aus: "Six Sonatas for the Harpsichord or Forte Piano", op. 3
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 4508
Seibel 259
voor: 2 hobo's [2 violen], fagot [cello]
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 4685
voor: Strijkorkest
Viool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 458399
voor: Strijkorkest
Altviool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 458396
voor: Strijkorkest
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 461735
voor: Strijkorkest
Viool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 459978
voor: Strijkorkest
Altviool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 672454
voor: Strijkorkest
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 459979
voor: Strijkorkest
Viool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 646782
voor: Strijkorkest
Altviool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 461733
voor: Strijkorkest
Altviool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 459980
voor: Symfonieorkest
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 1351865
voor: Strijkorkest
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 458400
voor: Strijkorkest
Altviool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 459981
voor: Strijkorkest
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 672453
voor: Strijkorkest
Altviool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 645003
voor: Strijkorkest
Altviool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 458397
voor: Strijkorkest
Altviool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 461721
Musik aus Ostbayern Heft 64
voor: Viool, basso continuo
Losse partij Basso continuo
Artikelnr.: 372650
voor: Strijkorkest
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 1351858
voor: Strijkorkest
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 458398
Musik aus Ostbayern Heft 64
voor: Viool, basso continuo
Losse partij Viool
Artikelnr.: 372639
voor: Strijkorkest
Viool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 461731
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 264149
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Viool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 1354954
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 1354955
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 1355349
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 1354958
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Altviool (orkestpartij)
Artikelnr.: 1355348
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 1355347
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Altviool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 1354956
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Viool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 1355346
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Altviool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 1354957