Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1008645
voor fluit en piano
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 664527
Solo–Time 73
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1013236
Entstehung, Analyse und Interpretation
Boek (hardcover)
Artikelnr.: 1008999
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 932313
The Donald Tovey edition with recent minor revisions
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 930935
Edition Immer
Reihe I: Werke aus Kremsier
voor: 5 trompetten, orgel
Orgelpartituur, losse partijen
Artikelnr.: 1351521
Musica con clarino 23b – Originalkompositionen mit Naturtrompete(n)
voor: 3 trompetten, pauken, orgel [piano]
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1351737
für zwei Oboen und zwei Fagotte
voor: 2 hobo's, 2 fagotten
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 675114
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1346367
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 684455
Musik aus dem Archiv. Erstausgaben aus dem Musikarchiv der KünstlerGilde, Band 9
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 660928
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 655864
Band 2, Nr. 4–6
voor: Cello, basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1351756
Neufassung anhand des überlieferten Incipit in Haydns Entwurf-Katalog
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 668885
Richard Lane Series
voor: Altviool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1031427
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1530181
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 770701
Band 1
voor: Dwarsfluit
Speelpartituur, 2 CD's
Artikelnr.: 660408
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1016954
Band I: 1-4 [Erstdruck]
voor: 3 cello's
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1549098
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1645102
Edition Immer
Reihe VII: Kammermusik mit Trompete
voor: Trompet [hobo], viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1351433
voor: 2 trompetten, hoorn, trombone, tuba (kwintet)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1037185
voor: VL FAG (VC) BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 210841
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 206865
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 562811
voor: Fluit, harp
Boek
Artikelnr.: 311425
voor: Altblokfluit, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 275852
Chamber Music Of The Seventeenth Century 12
voor: VL (SBFL) VC (VDG) BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 242416
Maders Kleine Musikbibliothek
voor: 2 dwarsfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 551121
Partituur
Artikelnr.: 567559
voor: Viool, piano
2 speelpartituren
Artikelnr.: 486824
"Didone abandonata"
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 163130
voor: Dwarsfluit, piano
Boek
Artikelnr.: 179538
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 179488
op. 1, Nr. 3 & 4
voor: Altblokfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 469216
voor: 2 ABFL (VL/FL) BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 174343
voor: 2 viole da gamba
Speelpartituur
Artikelnr.: 157424
nach dem Dresdner Manuskript von J. G. Pisendel, Band IV
Band 4 Sonaten 10-12
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 462340
nach dem Dresdner Manuskript von J. G. Pisendel, Band III
voor: Violine, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 462339
Zongoraszonáták 2
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 184761
Artikelnr.: 613128
voor: Dwarsfluit, cello, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 318068
Die Violinstimme für den praktischen Gebrauch aingerichtet von Endre Gertler
Szonáta
A hegedűszólamot vonásjelekkel és ujjrenddel ellátta Gertler Endre
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 255336
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 256104
Piano Solo
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 316669
voor: Altblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 314802