Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1659691
voor: Altblokfluit
Bladmuziek
Artikelnr.: 768663
Adapted for the Organ by Edward Miller
London 1785
voor: Orgel manual [klavecimbel/piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 280723
L'arte del flauto
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 418086
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 1346647
Neun Sonaten für zwei Violinen, Orgel und Violoncello/Bass (Sammelband, Urtextausgabe) (Collection, Urtext)
voor: Strijkorkest, orgel
Losse partij Orgel
Artikelnr.: 563824
Bearbeitung der Duos für Violine und Violoncello. Klavierstimme vom Herausgeber
Spielräume
voor: Viool, cello, piano (piano trio)
Spielpartitur, Stimmensatz, Sammelband
Artikelnr.: 117731
(Spring)
Edition Peters Green Series
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 378642
Nach der Stichvorlage und der Originalausgabe (Urtextausgabe) (Urtext)
voor: Klarinet [altviool], piano
Piano-partituur, solopartijen
Artikelnr.: 151579
Nach der Stichvorlage und der Originalausgabe (Urtextausgabe) (Urtext)
voor: Klarinet [altviool], piano
Piano-partituur, solopartijen
Artikelnr.: 125013
voor: 2 klarinetten, fagot
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1611240
voor: Hobo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 296681
voor: Blokfluit, basso continuo
Pianopartituur, partijen (Urtext)
Artikelnr.: 379107
Hortus Musicus
voor: Cello, basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 122079
No. 1-2
voor: 2 altblokfluiten [fluiten]
Speelpartituur
Artikelnr.: 744340
Edition Schott
voor: Alt-Blockflöte (Flöte, Violine, Oboe) und Basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 749616
String Solo
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 316274
Edition Schott
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 749383
Edition Schott
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 734627
C major and D major
voor: Trompete (C oder B) (Oboe), Streicher und Basso continuo
Piano-uittreksel, solopartij
Artikelnr.: 749931
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 264151
Ed. R. Risaliti - 13 Sonate Facili Per Pianoforte
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 388955
Edition Schott
voor: Alt-Blockflöte und Basso continuo; Violoncello ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 754220
Edition Schott
voor: Alt-Blockflöte (Flöte, Oboe, Violine), Violine und Basso continuo; Violoncello (Viola da gamba) ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 749619
Edition Schott
voor: Viool
Bladmuziek
Artikelnr.: 750012
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 112353
Edition Schott
voor: 2 fagotten
Bladmuziek
Artikelnr.: 723063
op. 1/3
voor: Viool, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 727617
Edition Schott
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 749485
Edition Schott
voor: Flöte und obligates Cembalo oder Flöte, Violine und Basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 723253
from op. 40
voor: Cello, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 754273
from op. 5
voor: Altblokfluit, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 741999
Edition Schott
voor: Hobo [dwarsfluit/viool], basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 720968
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 112351
op. 1/8
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 754251
Edition Schott
voor: Flöte (Violine) und obligates Cembalo (Klavier)
Bladmuziek
Artikelnr.: 732342
No. 3-4
voor: 2 altblokfluiten [fluiten]
Speelpartituur
Artikelnr.: 749673
Nach dem Urtext
voor: Violine und Cembalo (Pianoforte), Violoncello (Viola da gamba) ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 727210
based on Paul Hindemith "Complete Works"
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 735729
No. 8 G major
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 723231
für Altblockflöte und Basso continuo
voor: Altblokfluit, basso continuo
Partituur, pianopartituur
Artikelnr.: 112337
Carisch Urtext Collection
voor: Viool, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 133550
voor: Dwarsfluit [hobo/viool], basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 754252
Sonatas 1-3
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 723311
Edition Schott
voor: Orgel
Bladmuziek
Artikelnr.: 758563
"Didone abbandonata"
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 727589
No. 1 C major
voor: Alt-Blockflöte (Flöte, Oboe, Violine) und Basso continuo; Violoncello/Viola da gamba ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 749621
for viola solo
voor: Altviool
Bladmuziek
Artikelnr.: 731457